İran Dışişleri Bakanı nükleer anlaşma için Moskova'da görüşecek

Dışişleri bakanlığı sözcüsü Saeed Khatibzadeh Pazartesi günü gazetecilere verdiği demeçte, "Rusya resmi taleplerini yüksek sesle ve net bir şekilde ortaya koydu ve bu, diğer tarafların sunduğu tüm talepler gibi 2015 anlaşmasının tüm tarafları arasında tartışılmalıdır." Dedi.

Khatibzadeh, "Tarafların (2015 İran nükleer anlaşmasının) dışişleri bakanları sürekli temas halinde" ve Amir-Abdollahian "tartışmaları sürdürmek için Salı günü Moskova'ya gidecek" dedi.

Viyana'da 10 aydan fazla süren görüşmeler, büyük güçleri İran'ın nükleer programını düzenlemeye ilişkin dönüm noktası 2015 Ortak Kapsamlı Eylem Planı'nı (JCPOA) yenilemeye yaklaştırdı.

Ancak 5 Mart'ta Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından uygulanan Batı yaptırımlarının İran ile ticaretine zarar vermeyeceğine dair garanti talep etmesi üzerine müzakereler durduruldu.

11 Mart'ta Avrupa Birliği'nin dış politika sorumlusu Josep Borrell, "son bir metin esasen hazır ve masada" olmasına rağmen, duraklamanın "dış etkenlerden dolayı" olduğunu tweetledi.

İran, Washington'ı bekliyor

ABD daha sonra AB'nin açıklamasının ardından topu İran ve Rusya'nın mahkemelerine verdi.

Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, "Uyuma karşılıklı dönüşü sağlayabileceğimizden eminiz... (eğer) bu kararlar Tahran ve Moskova gibi yerlerde alınırsa," dedi.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rusya'nın garanti taleplerini "ilgisiz" bularak reddetti ve bunların "hiçbir şekilde birbiriyle bağlantılı olmadığını" söyledi.

Ancak Pazartesi günü, İran dışişleri bakanlığı sözcüsü Tahran'ın hareketin ABD'den gelmesi gerektiği konusundaki tutumunu tekrarladı.

Khatibzadeh, "Bizimle ABD arasındaki kalan meseleler ve noktalar, Washington'da siyasi kararlara ihtiyaç duyuyor" dedi.

"Eğer (ABD) bir karar aldıklarını duyururlarsa, o zaman tüm delegasyonlar Viyana'ya dönebilir" bir anlaşmayı sonuçlandırmak için dedi.

Anlaşmayı açıklama noktasında değiliz” dedi.

Rusya ve İran, ilişkilerin son yıllarda geliştiğini gördü ve Moskova, özellikle Tahran'dan aşırı zenginleştirilmiş uranyum alarak 2015 paktının uygulanmasında merkezi bir rol oynuyor.

JCPOA, İran'ın her zaman aramayı reddettiği bir nükleer silah geliştiremeyeceğini garanti etmeyi amaçlıyordu.

Cumartesi günü, İngiltere, Fransa ve Almanya, Rusya'ya zımni bir uyarı olarak görülen JCPOA'yı "sömürme" hareketlerine karşı uyardı.

Müzakerelerin üç Avrupa tarafı olan İngiliz, Fransız ve Alman dışişleri bakanlıkları yaptığı açıklamada, "Hiç kimse JCPOA'dan ayrı güvenceler elde etmek için JCPOA müzakerelerini istismar etmeye çalışmamalıdır" dedi.

Bu, İran halkını yaptırımların kaldırılmasından ve uluslararası toplumu İran'ın nükleer programı için ihtiyaç duyulan güvenceden mahrum bırakarak anlaşmanın çökmesi riskini taşıyor" dedi.

Mevcut müzakere turu Kasım ayı sonlarında Avusturya'nın başkentinde İran ile İngiltere, Çin, Fransa, Almanya ve Rusya arasında ABD'nin dolaylı olarak katılımıyla başladı.

2105 anlaşması, nükleer programındaki kısıtlamalar karşılığında İran'a yaptırımları hafifletti.

Ancak ABD, 2018'de dönemin başkanı Donald Trump yönetiminde anlaşmadan tek taraflı olarak çekildi ve petrol ihracatı da dahil olmak üzere farklı sektörlere sert ekonomik yaptırımlar uyguladı.